معنی لغوی مفهوم مفاصا چیست؟

بهترین و دقیق‌ترین تعریف معنی برای کلمه مفاصا، تسویه حساب یا همان checkout است. تسویه حساب یا همان مفاصا حساب را می‌توان در حوزه‌های مختلف مالی، تجاری، بیمه، املاک و حمل و نقل مشاهده کرد. قطعاً کسی که بخواهد مفاصا حساب را انجام دهد، باید آشنایی کافی با امور مالی داشته باشد. اما مثلا برای مفاصا حساب بیمه و مفاصا حساب شرکت بازرگانی دیگر تنها داشتن سررشته حسابداری کافی نیست. برای رسیدگی به این کار باید در حوزه تخصصی هم مهارت داشته باشید. در ادامه این مطلب شما را با مفاصا حساب و خصوصاً مفاصا بیمه بیشتر آشنا می‌کنیم.

مفاصا حساب چیست؟

اگر اصطلاحات حسابداری را در زبان انگلیسی دنبال کرده باشید، احتمالاً با account settling روبرو شده اید. بستن یک حساب و تسویه کردن آن، همان مفهوم مفاصا حساب است. مفاصا حساب زمانی انجام می‌شود که قرارداد بین دو طرف در حال اتمام باشد. هنگامی که یک قرارداد به تاریخ انقضای خود برسد، زمان رسیدگی به اسناد حسابداری و حسابرسی می‌رسد. در این هنگام، نقش حسابدار و حسابرس بیشتر از دیگر افراد خود را نشان می‌دهد. مفاصا حساب شامل تمام جزئیات حساب بدهکاری و بستانکاری است و در گزارش نهایی آن باید روش‌ها و مراحل تسویه حساب بین دو طرف هم ذکر شود. 

زمان می‌توان گفت گفت که مفاصا حساب به پایان رسیده که دیگر هیچ حساب بدهی و درآمدی بدون حسابرسی باقی نمانده باشد. عمده کاربرد و استفاده از مفاصا حساب در فعالیت‌های پیمانکاری است. خصوصاً مفاصا حساب بیمه و مفاصا حساب مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم بیش از دیگر حوزه‌ها مورد بحث است. با اینکه در این مطلب قصد بررسی دقیق‌تر مفاصا حساب بیمه را داریم، اما بد نیست قبل از آن انواع مفاصا حساب در حسابداری را بررسی کنیم.

شما می‌توانید قوانین مربوط به بیمه را از مشاور بیمه بپرسید یا اینکه خودتان مشاور بیمه شوید. در مطلب «چطور مشاور بیمه شویم؟»، صفر تا 100 مشاور بیمه شدن را توضیح داده‌ایم. 

انواع مفاصا حساب

قبل از هر چیز باید بدانید که تمام قراردادهای حقیقی و حقوقی مفاصا حساب دارند. علاوه بر آن در تمام شرکت‌های خصوصی و دولتی، شفاف سازی مالیاتی و تسویه حساب پرداخت‌ها وجود دارد. بنابراین مفاصا حساب دسته‌های متفاوتی را شامل می‌شود. انواع تسویه حساب‌ها را می‌توانید در ادامه مطلب ببینید:

• مفاصا حساب ملک

مفاصا حساب ملکی، مفاصا حساب ساختمان و مفاصا حساب شهرداری. این 3 مورد تمام نام‌هایی است که برای یک مفهوم و یک موضوع به کار می‌رود. برای دریافت پایانکار ساختمان، باید مفاصا حساب شهرداری را انجام دهید. یا اگر ملک خود را به اجاره و رهن داده باشید، باید به ازای هر سال مالیات به شهرداری بپردازید. هنگام انتقال املاک تجاری، یکی از مهم‌ترین مدارک مورد نیاز برگه تسویه حساب یا مسافر شهرداری است. این برگه مشخص می‌کند که آیا ملک به شهرداری بدهکار است یا نه. در صورت پرداخت عوارض و بدهی‌ها به شهرداری، می‌توانید این برگه را دریافت کنید.

بیشتر بخوانید: مالیات بر نقل و انتقال املاک

• مفاصا حساب مالیاتی

مفاصا حساب مالیاتی شامل تمام مودیان و مشمولان پرداخت مالیات می‌شود. تمام مشاغل گروه ۱ و ۲ مشمول مالیات، باید در کنار پر کردن اظهارنامه مالیاتی و ثبت آن در سامانه مالیات، به فکر دریافت مفاصا حساب مالیاتی هم باشند. مفاصا حساب مالیاتی به تمام مالیات‌های ارزش افزوده، صورتحساب فصلی و… اشاره می‌کند. 

• مفاصا حساب نقل و انتقال سهام

مفاصا حساب نقل و انتقال سهام می‌تواند زیر مجموعه مفاصا حساب مالیاتی هم لحاظ شود. به ازای نقل و انتقال هر سهم باید مالیات آن را هم پرداخت کنید. کسانی که برای نقل و انتقالات سهام از سایت کارگزاری استفاده می‌کنند، نیازی به دریافت مفاصا حساب مالیات سهام ندارند. دریافت و پرداخت مالیات را کارگزار بر عهده می‌گیرد. اما برای نقل و انتقالات خارج از سیستم کارگزاری، باید مفاصا حساب مالیات سهامی را داشته باشید.

• مفاصا حساب خودرو

از آن جایی که شغل و درآمد بخشی از جامعه با استفاده از از وسایل نقلیه است، این افراد باید مفاصا حساب خودرو انجام دهند. خودروهای مسافربری، خودروهای باری، سنگین و نیمه سنگین و… مشمول پرداخت مالیات خودرو هستند. به همین ترتیب پس از محاسبه و پرداخت مالیات می‌توانند مفاصا حساب مالیاتی خودرو خود را دریافت کنند. 

نمونه گواهی‌های مفاصا حساب مالیاتی، بیمه و مالیات‌های مستقیم را می‌توانید در عکس بالا ببینید

• مفاصا حساب بیمه

مفاصا حساب بیمه چیست؟ این نوع از تسویه حساب، عمدتاً مشمول پیمانکاران می‌شود. در فعالیت‌های پیمانکاری، پیمانکار باید پس از اتمام کار طبق بند‌های موجود در ماده ۳۷ و ۳۸ قانون تامین اجتماعی، برگه تسویه حساب بیمه را دریافت کند. مفاصا حساب بیمه به این معنی است که پیمانکار بابت بیمه کارگران و کارمندان خود، بدهی به سازمان تامین اجتماعی ندارد. در صورتی که پیمانکار به شکل منظم حق بیمه کارگران خود را پرداخت کرده باشد، دریافت این برگه دشواری نخواهد داشت. در مطلب حق بیمه ۱۴۰۱، بیشتر در مورد نرخ حق بیمه و نحوه پرداخت آن صحبت کرده‌ایم. مفاصا حساب بیمه، جلوی اشتباهات در حسابرسی بیمه را می‌گیرد. 

• مفاصا حساب ارزش افزوده

طبق قانون سازمان امور مالیاتی، مودیان موظف به پرداخت مالیات ارزش افزوده فصلی با 15 روز فرجه و تنفس هستند. هر مودی باید مالیات بر ارزش افزوده کالاها و خدمات مشمول قانون خود را در سامانه سازمان امور مالیاتی ثبت و پرداخت کند. 

• مفاصا حساب پیمانکاری

مفاصا حساب پیمانکاری، یک بحث گسترده و جامع است. یعنی علاوه بر مفاصا حساب بیمه، مفاصا حساب حقوق و دستمزد کارگران و کارمندان را هم شامل می‌شود. پیمانکار علاوه بر اینکه باید لیست کارگران و کارمندان تحت قرارداد خود را به سازمان کار و امور اجتماعی تحویل دهد، لیست حق بیمه و پرداخت آن را هم باید به دست سازمان  تامین اجتماعی برساند. 

بیشتر بخوانید: حسابداری پیمانکاری چیست؟

نحوه محاسبه میزان بدهی به بیمه

بدهی شرکت‌های پیمانکاری سازمان تامین اجتماعی را یک حسابدار خبره و مشخصاً حسابدار شرکت‌های پیمانکاری باید انجام دهد. بدهی کارفرمایان به سازمان تامین اجتماعی گاهی تنها حق بیمه کارمندان و کارگران نیست. گاهی ممکن است به دلیل وجود جریمه‌های بیمه‌ای، بدهی شما بیشتر از چیزی باشد که تصور می‌کنید. استخدام حسابدار خبره و متخصص به شرکتهای پیمانکاری کمک می‌کند تا پرداخت حق بیمه کارگران را در وقت معین شده انجام دهند. در این صورت قطعاً مشمول جریمه‌های بیمه ای نخواهید شد. این جریمه‌ها به دو دلیل اتفاق می‌افتد:

1. جریمه عدم ارسال لیست
2. جریمه تاخیر در پرداخت حق بیمه

در صورتی که بدهی به بیمه تامین اجتماعی نداشته باشید می‌توانید برای دریافت مفاصا حساب بیمه شرکت اقدام کنید.

کارفرمایان می‌توانند برای رسیدگی به امور بیمه‌ای مانند ارسال لیست بیمه و صدور مفاصا حساب بیمه از سرویس الکترونیکی تامین اجتماعی استفاده کنند

مدارک لازم برای مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی

برای دریافت برگه و تسویه حساب بیمه تامین اجتماعی باید مدارک مورد نظر سازمان را ارائه بدهید. ممکن است به عنوان یک فرد حقیقی یا یک فرد حقوقی برای دریافت این برگه اقدام کنید. در این صورت مدارک شما هم باید متناسب با درخواست‌تان باشد. مدارک زیر برای دریافت مفاصا حساب بیمه‌ای لازم است:

• نامه درخواست مفاصا حساب از طرف انتقال دهنده
• تاریخ شروع و پایان قرارداد
• اعلام مبلغ کل کارکرد طبق صورت وضعیت
• اعلام نحوه تامین مصالح
• ارائه صورت وضعیت قطعی
• ارائه آگهی تاسیس و صورت وضعیت قطعی به همراه تغییرات (اشخاص حقوقی)
• ردیف پیمان و کد کارگاهی (دریافت آن نیازمند معرفی نامه انتقال دهنده و کپی قرارداد است)
• گواهی معرفی کارفرما (شامل تمام موارد مورد نیاز و درخواست شعبه بیمه باشد)
• صدور برگه میزان بدهی ردیف پیمان و کد کارگاهی
• کپی کارت ملی و شناسنامه (اشخاص حقیقی)
• ثبت ارزش افزوده (اشخاص حقیقی)
• اساسنامه (اشخاص حقیقی)

مراحل درخواست مفاصا حساب بیمه

درخواست مفاصا حساب بیمه برای شرکت‌های پیمانکاری، کار خیلی سختی نیست و تقریبا هر کسی می‌تواند آن را انجام دهد. اما بهتر است این کار توسط حسابدار انجام شود تا خطا و نقصی در آن نباشد. برای درخواست مفاصا حساب، باید مراحل زیر را دنبال کنید:

1. ارسال نامه درخواست مفاصا حساب از طرف کارفرما به پیمانکار
2. مشخص کردن کل مبلغ کارکرد 
3. مشخص شدن چگونگی تامین مصالح برای درخواست تسویه حساب
4. تهیه آگهی تاسیس و صورت وضعیت قطعی (برای اشخاص حقوقی)
5. محاسبه مبلغ بدهی بدون در نظر گرفتن مبالغ پرداختی ماهانه به سازمان تامین اجتماعی
6. پرداخت مبلغ بدهی و دریافت مفاصا حساب و تسویه حساب بیمه

علاوه بر آن در سامانه خدمات ‌الکترونیک و غیرحضوری سازمان به نشانی Eservices.tamin.ir، از قسمت کارفرمایان و مطالبات کارگاه، امکان درخواست مفاصا حساب ماده 38 وجود دارد. 

معرفی دوره حسابداری پیمانکاری پکت

همانطور که گفتیم، مفاصا حساب یک مبحث تخصصی در حوزه پیمانکاری و مالیاتی به شمار می‌آید. برای جلوگیری از جریمه‌های مالیاتی و اتفاقات دیگر، باید به سراغ بهترین حسابداران و حسابرسان بروید. البته خودتان می‌توانید برای تسویه حساب و مفاصا دست به کار شوید. گذراندن دوره حسابداری پیمانکاری می‌تواند برای تمام حسابدارانی که به دنبال ارتقای شغلی و پیدا کردن فرصت‌های بیشتر هستند، مناسب باشد. اما این دوره نمی‌تواند یک فرد بی‌اطلاع نسبت به حوزه مالی را به یک فرد کارکشته و خبره تبدیل کند.

آموزشگاه حسابداری پکت، این دوره را به کسانی پیشنهاد می‌کند که هم مدرک حسابداری دارند و هم سابقه کار مرتبط. این دو ویژگی از الزامات ثبت نام در دوره هم محسوب می‌شود. بنابراین فرصت را برای یادگیری مفاصا حساب در حسابداری پیمانکاری از دست ندهید.

به طور خلاصه ، مفاصا حساب ، به معنای تسویه حساب می باشد و گواهی مفاصای حساب ، به گواهی گفته می شود که پس از تسویه کردن حساب با نهاد یا سازمان مورد نظر ، به شخص ، ارائه می شود . مفاصا حساب ، انواع و اقسام مختلفی دارد که از جمله مهم ترین آنها ، می توان به گرفتن مفاصای حساب برای مالیات خودرو ، مفاصای حساب بیمه تامین اجتماعی ، مفاصای حساب نقل و انتقال سهام ، مفاصای حساب برای پرداخت عوارض شهرداری و غیر اینها اشاره نمود .

در همه موارد مذکور ، پس از اینکه مودی ، مالیات یا عوارض قانونی مربوطه را پرداخت نمود ، می تواند گواهی تحت عنوان مفاصای حساب دریافت نماید . اما علاوه بر موارد ذکر شده ، یکی از مهم ترین انواع مفاصا حساب ، مفاصای حساب مالیاتی می باشد که به موجب آن ، زمانی که مودی ، مالیات قانونی را پرداخت کرد ، می تواند برگه ای تحت عنوان گواهی مفاصای حساب دریافت دارد .

لذا در پاسخ به این سوال که مفاصای حساب مالیاتی چیست ؟ باید گفت که همه اشخاص حقیقی یا حقوقی که بر اساس قانون مالیات های مستقیم ، موظف به پرداخت انواع مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور هستند ، پس از اینکه مالیات قطعی خود را که به موجب قانون ، ملزم به پرداخت آن می باشند را پرداخت نمودند ، می توانند گواهی مفاصای حساب مالیاتی دریافت دارند .

گواهی مفاصای حساب مالیاتی ، به منزله آن است که مودی ، مالیات خود را به سازمان پرداخت نموده است و در تاریخ درج شده در گواهی مفاصای حساب ، بدهی دیگری به سازمان مالیاتی ندارد . به همین دلیل ، مفاصای حساب مالیاتی ، به معنای تسویه حساب با سازمان امور مالیاتی کشور بوده و گواهی مفاصا حساب دریافت شده ، قابل ارائه به نهادهای مورد نظر می باشد .

لازم به ذکر است که دریافت گواهی یا برگه مفاصای حساب مالیاتی ، به موجب ماده 235 قانون مالیات های مستقیم نیز مورد پیش بینی قرار گرفته است و به همین دلیل ، در قسمت های بعد ، شرایط صدور و نحوه دریافت مفاصای حساب مالیاتی را مورد بررسی قرار خواهیم داد .

حتما بخوانید: مفاصا حساب چیست

شرایط صدور مفاصای حساب مالیات

در قسمت قبل ، در پاسخ به این سوال که مفاصای حساب مالیاتی چیست ، توضیح دادیم که دریافت گواهی مفاصا حساب مالیاتی ، به منزله تسویه حساب با اداره مالیات ، تا تاریخ مشخص شده در برگه مفاصا حساب می باشد . اما در همین رابطه ، این سوال نیز مطرح می شود که شرایط صدور مفاصای حساب مالیاتی چیست و گواهی مفاصای حساب مالیاتی ، در چه شرایطی صادر و به متقاضی ، تحویل داده می شود ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که بر اساس ماده 235 قانون مالیات های مستقیم ، شرایط صدور مفاصای حساب مالیاتی ، مشخص شده است که بر اساس این ماده ، سازمان امور مالیاتی ، مکلف شده است که حداکثر ظرف مدت 5 روز از تاریخ وصول تقاضای برگه مفاصای حساب مالیاتی از طرف مودی ، نسبت به مودیانی که بدهی مالیاتی خود را پرداخت نموده اند ، گواهی یا برگه مفاصای حساب مالیاتی صادر نموده و تحویل دهد .

بر این اساس ، یکی از مهم ترین شرایط صدور مفاصای حساب مالیاتی ، آن است که مودیان ، ابتدا ، تقاضای دریافت مفاصای حساب مالیاتی را داشته باشند و به این منظور ، مودیان ، با مراجعه به یکی از ادارات مالیاتی ، می توانند فرم تقاضای برگه مفاصا حساب مالیاتی را اخذ و تکمیل نمایند .

یکی دیگر از شرایط صدور گواهی مفاصای حساب مالیاتی ، آن است که مودیان ، ابتدا باید اظهارنامه مالیاتی تنظیم و ارائه نموده و پس از اینکه میزان مالیات قطعی تعلق گرفته به آنها مشخص شد ، برای پرداخت بدهی مالیاتی خود اقدام کنند ؛ چرا که گواهی مفاصای حساب مالیاتی ، به منزله تسویه حساب مالیاتی ، با سازمان امور مالیاتی کشور می باشد .

علاوه بر این ، به موجب قانون مالیات های مستقیم ، سازمان امور مالیاتی کشور ، مکلف شده است که پس از وجود شرایط صدور گواهی مفاصا حساب ، ظرف مهلت 5 روز از تاریخ تقاضای دریافت گواهی مفاصا حساب مالیاتی ، آن را صادر نموده و به متقاضی تحویل بدهد . در قسمت بعد ، نحوه دریافت این گواهی را نیز توضیح خواهیم داد .

نحوه دریافت مفاصای حساب مالیات

در قسمت های قبل ، این مطالب که مفاصای حساب مالیاتی چیست و در چه شرایطی صادر می شود را مورد بررسی قرار دادیم . اما در تکمیل این مطلب ، لازم است که نحوه دریافت مفاصای حساب مالیاتی را نیز توضیح داده و به این سوال پاسخ دهیم که برای دریافت گواهی مفاصای حساب مالیات ، چه اقداماتی باید انجام داد ؟

اولین اقدام برای دریافت مفاصا حساب مالیاتی خودرو یا سایر موارد ، طرح تقاضای دریافت گواهی مفاصای حساب مالیاتی است . به این منظور ، می توان به یکی از شعب اداره مالیات ، مراجعه نموده و درخواست مفاصای حساب مالیات نمود . در این مرحله ، پرونده مالیاتی مودی ، به اطلاع کارشناس مالیاتی می رسد و خلاصه پرونده مالیاتی مودی ( در خصوص بدهکار بودن یا نبودن وی ) مورد ملاحظه قرار می گیرد .

در صورتی که مودی ، قبلا از طریق سامانه اظهارنامه مالیاتی ، میزان درآمد خود را اعلام نموده و سپس ، قبض مالیاتی خود را پرداخت کرده باشد ، گواهی مفاصای حساب مالیاتی در خصوص عملکرد سالانه مربوط به شخص حقیقی یا شرکت مورد نظر ، صادر و به امضای مسئولان ذی ربط می رسد و متقاضی ، می تواند گواهی مفاصای حساب مالیاتی را دریافت نماید .

بیشتر بخوانید: خلاصه پرونده مالیاتی

سامانه دریافت مفاصا حساب مالیاتی آنلاین

در قسمت های قبل ، به بررسی این موضوعات پرداخته شد که نحوه صدور و دریافت گواهی مفاصای حساب مالیاتی به چه شکل است . اما سوالی که در خصوص نحوه دریافت گواهی مفاصای حساب مالیاتی مطرح می شود ، آن است که آیا امکان دریافت مفاصا حساب مالیاتی به صورت آنلاین نیز وجود دارد ؟ در صورتی که دریافت مفاصای حساب آنلاین امکان پذیر است ، از طریق چه سامانه ای می توان مفاصای حساب را اخذ نمود ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که در سایت سازمان امور مالیاتی کشور www.intamedia.ir ، امکانات متعددی در حوزه امور مالیاتی پیش بینی شده است که یکی از مهم ترین این امکانات ، ناظر بر استعلام بدهی مالیاتی و پرداخت آن به صورت آنلاین می باشد که بر خلاف گذشته ، مودیان برای پرداخت مالیات خود ، نیازی به مراجعه حضوری به ادارات مالیاتی را ندارند و استعلام بدهی مالیاتی به صورت آنلاین ، این امکان را برای آنها فراهم نموده است که به راحتی ، میزان مالیات خود را مشاهده و پرداخت کنند .

اما در خصوص اینکه آیا از طریق این سامانه ، امکان دریافت مفاصا حساب مالیاتی نیز وجود دارد ، باید پاسخ منفی داد . به عبارت دیگر ، در حال حاضر ، سامانه دریافت مفاصا حساب مالیاتی به صورت آنلاین ، مورد پیش بینی قرار نگرفته است و دریافت و صدور مفاصا حساب مالیاتی ، جزء خدمات ارائه شده درگاه ملی خدمات مالیات ، نمی باشد .

بنابراین ، به جای دریافت مفاصای حساب مالیاتی به صورت آنلاین ، مودیان ، می بایست ابتدا ، مالیات خود را از طریق سایت و سامانه سازمان امور مالیاتی ، پرداخت نموده و سپس ، برای اینکه گواهی مفاصای حساب مالیاتی صادر شود ، به صورت حضوری، درخواست خود را به اداره مالیاتی مربوطه ، ارائه نمایند .

در ادامه بخوانید: پرداخت قبض مالیات

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مفاصای حساب مالیات در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مفاصای حساب مالیات پاسخ دهند .

سوالات متداول

1- مفاصای حساب مالیات چیست ؟

مفاصای حساب مالیاتی به معنای تسویه حساب مالیاتی با سازمان امور مالیاتی می باشد و نشانگر آن است که مودی تا تاریخ مشخص شده در گواهی مفاصا حساب به سازمان امور مالیاتی بدهی ندارد که شرح بیشتر این موضوع در مقاله ذکر شده است .

2- شرایط صدور مفاصای حساب مالیاتی چیست ؟

بر اساس قانون مالیات های مستقیم متقاضی باید درخواست صدور مفاصا حساب را به سازمان ارائه نموده و در صورت پرداخت مالیات قطعی خود سازمان ظرف 5 روز گواهی مفاصا حساب صادر می نماید که جزئیات آن در متن آمده است .

3- سامانه دریافت مفاصا حساب مالیاتی آنلاین چیست ؟

در حال حاضر سامانه و سایت برای صدور گواهی مفاصا حساب به صورت آنلاین پیش بینی نشده است و صرفا بدهی مالیاتی را می توان به صورت آنلاین پرداخت نمود که برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید مقاله را مطالعه نمایید .